Top 3 seizoen 25/26

Jolente De Maeyer en Nikolaas Kende vormen een duo in het dagelijkse leven én op het podium. Vandaag wijden ze zich aan drie B’s: de virtuoze en pakkende sonates van Beethoven en Brahms in de eerste plaats. Maar ook de Vioolsonate uit 1958 van Arno Babajanian, een briljante Armeense pianist en een van de meest bekroonde componisten van zijn generatie. Een innig programma voor een koppel dat van wanten weet.

Rond 1600 zit er iets in het Italiaanse water: de renaissance ruimt geleidelijk plaats voor de vroege barok. Componisten zetten alle mogelijke technieken en stijlen in voor maximale zeggingskracht: oud en nieuw, eeuwenlange traditie en nieuwe modetrends. Uitvoerders worden bovendien gepromoveerd tot mede-componist en dragen hun steentje bij tot virtuositeit en expressie. Bruisende muziek uit een periode die gegarandeerd fascineert en verrast!

Het estuarium is de plek waar een verbrede rivier in zee uitmondt, zoet en zout water elkaar ontmoeten en de getijden voelbaar zijn. In L’Estuaire vinden Azië en Afrika, Perzië en Senegal, setar en kora elkaar in een verrassend programma. Het ensemble Constantinople van de Perzische setarspeler Kiya Tabassian gaat een vriendschappelijk gesprek aan met koravirtuoos Ablaye Cissoko. Samen creëren ze een wonderlijk, vluchtig uni(ek)versum.

Violiste Rakhi Singh weet als geen ander de grenzen van de klassieke muziek open te breken. Ze waagt zich even overtuigend aan nieuw werk als aan klassiek repertoire. Een 300 jaar oude Bach staat broederlijk naast Julia Wolfes scheurende LAD (oorspronkelijk voor negen doedelzakken), en gloednieuw werk clasht met Gordons ‘salsa-barok’. Tussendoor hoor je het resultaat van Singhs blind date met componiste Ellen Jacobs. Dit concert katapulteert je van verleden naar heden en terug, maar verrast word je sowieso.

De razendsnel rijzende sterren van Cantoría hebben een bijzondere passie voor de Spaanse polyfonie. In dit programma neemt het jonge ensemble ons mee op reis door de emoties, huwelijken, avonturen en tegenslagen van koningin Isabella de Katholieke en haar vier dochters. De tweede dochter, Johanna de Waanzinnige, was door een huwelijk trouwens gelinkt met ‘ons’ Bourgondië. Leg je oor te luister aan hoven in Spanje, Portugal, Bourgondië en Engeland.

Het Trio Fenix plant een blind date, met publiek erbij! De afspraak is met de Canadese componiste Murielle Lemay, gevestigd in Brussel. Het kader is klassiek: een Mozart-divertimento en een strijktrio van de jonge Beethoven, in 1798 nog een jong, huwbaar genie van 28. In deze sfeervolle omgeving kan het spel van verkennen en ontdekken beginnen: laat je met een gerust gemoed verleiden tot een (strijk)triootje.

‘Nicht Bach, sondern Meer sollte er heissen!’ Beethoven had het over de diepgang en omvang van Bachs oeuvre toen hij hem eerder met de zee dan met een beekje vergeleek. Maar ook Bachs familie lijkt oeverloos. Andreas Staier verkent aan het klavecimbel de muzikale familiebanden: van oom Johann Christoph, door Johann Sebastian ‘de diepzinnige’ genoemd, tot neef Walther die net als hijzelf niet vies was van een snuifje Vivaldi aan het klavier.

Liebestraum, het duo van de Kazachse violiste Aisha Orazbayeva en haar Iraanse man Peiman Khosravi op elektronica, laveert tussen oude muziek en hedendaags klassiek. In Darkness voegen ze daar nog een geut electro, pop, techno en ambient aan toe. Verwacht je aan minimalistische elektronische interpretaties van werken van Dowland, Palestrina en Strozzi, originele composities en songs, donkere klanklandschappen en industriële soundscapes.

Arsen Petrosyan is een meester op de Armeense duduk, een rietblazer gemaakt uit abrikozenhout. Tijdens dit concert verkent hij de vier vormen van liefde die de oude Grieken onderscheidden: philia, eros, agape en pragma – achtereenvolgens vriendschap, verlangen, universele liefde en praktische, rationele liefde. Een uitzonderlijk ‘liefdevol’ programma met muziek van de 10e tot de 19e eeuw. Respectabel en wijs, maar af en toe verrassend humoristisch.

Antonín Dvořáks Serenade voor blazers is niet zijn bekendste werk, maar een uitstekend visitekaartje voor de componist: romantische melodieën, dansante humor, swingende verwijzingen naar oude muziek en een glasheldere opbouw vol suspense. I SOLISTI combineren het met Mozarts meesterwerk Gran Partita voor 13 blazers – groots in alle opzichten en een garantie voor een concert dat je – nou ja, vast wel – omverblaast!

‘Mannen die liefde voelen, hebben een goed hart: we leven alleen door de liefde’. In hoeverre Martin Helmchen zich met Papageno identificeert, laten we in het midden. Wel staat vast dat hij en zijn partner Marie-Elisabeth Hecker als geen ander Beethovens admiratie voor Mozart weten te vertolken. Op zijn beurt werd Beethoven de held van alle latere componisten, onder wie Mendelssohn, Schumann en Fauré. Allen schreven ze intiem en intens repertoire voor cello en piano: muziek als een artistieke omhelzing.

Claire Croizé en Etienne Guilloteau wagen zich, samen met Ictus, aan een nieuwe creatie voor vier dansers en vier muzikanten. Op de tonen van Béla Bartóks explosieve Sonate voor twee piano’s en slagwerk markeert de voorstelling de impact van muziek op het lichaam. In dialoog met elkaar herdefiniëren de dansers en muzikanten het begrip natuur op maat van vandaag: als een uitgestrekte ruimte die alle aardbewoners moeten delen, en waar het wemelt van gebaren, geluiden en complexe interacties.

Is de liefde soms een vergiftigd geschenk? De hoofdfiguur in de hoofse poëzie is meestal een mooie, sterk geïdealiseerde vrouw, perfect als een sublieme bloem. ‘Belladonna’ is ook een aanlokkelijke vrucht, zoet maar vreselijk giftig en door heksen gebruikt in hallucinogene zalven. Ensemble Apotropaïk verkent de vrouwelijke mythes uit de late middeleeuwen: van waardige en spirituele dames tot femmes fatales.

Tussen de Haydns en de Mozarts bestonden vele banden: vriendschappelijke, collegiale, educatieve en niet in het minst artistieke. Michael Haydn was vijf jaar jonger dan zijn beroemde broer Joseph, en bracht nagenoeg zijn hele carrière in Salzburg door – de link met Mozart is snel gelegd. Een van Michaels zes strijkkwintetten werd overigens lang aan Joseph toegeschreven. Die laatste werkte ettelijke decennia voor de familie Esterházy, waar hij talloze werken schreef voor zijn broodheer, de baryton spelende prins Nikolaus.

Componist Luc Brewaeys speelde als geen ander met timbres. Zijn muziek klinkt dan ook even exotisch als klassiek; vaak ook exuberant en spectaculair. Zo is Black Rock Unfolding een ontzettend virtuoos stuk dat het uiterste van de cellist vraagt. Door de toegevoegde elektronica mondt het solowerk uit in een polyfoon kluwen van celloklanken. Zo ook Ni fleurs ni courronnes, een werk voor viool en elektronica, dat hij schreef ter nagedachtenis van zijn goede vriend Jonathan Harvey. Richard Barrett schreef op zijn beurt, op vraag van het Concertgebouw, een hommage aan Brewaeys.

In zijn Zesde symfonie brengt Brewaeys alles samen waar hij voor staat: de kleurenrijkdom van het 20e-eeuwse spectralisme, een gedurfde orkestopstelling en de confrontatie met elektronica. Dat verfijnde coloriet vinden we ook terug in zijn hercomposities van Debussy’s Préludes. Duidelijk onder invloed van dat elan schrijft Daan Janssens een nieuw concerto voor viool, orkest en surround electronics. De scherpe focus op klankkleur, plotse uitbarstingen, veel resonans en toegevoegde elektronica maken dat zijn werk hier helemaal op zijn plaats is.

In dit uniek en exclusief project gaan veertig zangers van Vox Luminis in dialoog met de uitgepuurde danstaal van de Japanse choreograaf Saburo Teshigawara. Teshigawara weet op meesterlijke wijze het klassieke muziekrepertoire te vertalen naar dans. Samen brengen ze het beklijvende Spem in alium, aangevuld met andere juweeltjes uit de Engelse muziek van de 16e tot de 20e eeuw. Een ervaring die zowel impressionant als bloedmooi belooft te worden.

Wat doet een componist wanneer hij niet kan kiezen? Hij combineert. Zo ook Johannes Brahms in deze charmante, dansante love songs voor koor en piano vierhandig. De 18 nummers van zijn opus 52 werden zo populair dat hij de oefening prompt overdeed in zijn opus 65. De teksten putte Brahms uit bewerkingen van Letse, Poolse, Siciliaanse en Turkse liederen die de Duitse dichter Daumer in zijn Polydora verzamelde. BachPlus laat je horen hoe Brahms deze liefdespoëzie onsterfelijk maakte.

‘Mens erger je niet’ is van alle tijden; ‘God zij dank’ eveneens. Maar het vraagt een Bach om beide te combineren tot een pakkende cantate. Verwacht je aan een schitterend programma waarmee Collegium Vocale Gent zijn en Bachs reputatie alle lof en eer aandoet.

Bachs concerti zijn in feite kamermuziek. Breng enkele topmusici samen en hun solo’s en tutti blijken geen tegengestelden, maar twee kanten van dezelfde medaille – een briljant bewijs dat Bachs barok rockt!